Хайх
Монгол хэл
 

Махавира Бурхны амьдрал: Чанданаг аврахын тулд цааш мацаг барьсан нь, 5 хэсэгт лекцийн 2-р хэсэг, 2019 оны 12-р сарын 01

Дэлгэрэнгүй
Татаж авах Docx
Дэлгэрэнгүй уншаарай

Эзэн Махавира, “‘Би мацгаа тайлах өргөлийг зөвхөн боол болсон гүнжээс л авна.’” Түүнд хэн ч энэ түүхийг яриагүй байхад тэр ингэж зарлажээ. Чанданаг гүнж байсан гэж хэн ч мэдээгүй.

Тиймээс, “Эелдэг зан байдлаараа Васумати тэрхүү гэр бүлд гайхалтай сайхан нөлөөтэй байв. Биеийн төлөв байдал, мөн чанарынх нь сайхан байдал Данаваг түүнийг Чандана (зандан мод) гэж нэрлэхэд хүргэжээ. Гэтэл түүний эхнэр Мула атаа хорслоор дүүрэв. Энэ хортой цэцгийг нахиа байхад нь зохицуулах хэрэгтэй гэж боджээ.” Түрүүчийн удаа бид энэ хүртэл уншсан, тийм үү?

“Нэг өдөр, худалдаачин Данава бизнесийн ажлаар хотоос гарчээ. Энэ нь Мула-д алтан боломж олгов. Тэр гэрийнхээ бүх үйлчлэгчдийг чөлөөлж, Чанданаг дуудаад, үзэсгэлэнтэй даашинзыг нь ноорхой өөдсөөр сольж, бүх чимэглэлүүдийг нь авч, дөнгөлөн гинжлээд, урт торгон үсийг нь хусав. Чандана гайхал алдран, ‘Ээжээ, та юу хийнэ вэ? Би танд ямар ч гэм хийгээгүй. Ямар буруу үйлдлээс минь болж та намайг шийтгэнэ вэ?’ гэв. Мула Чанданаг дуугүй болгож, харанхуй подвалд хийж түгжээд, явав. Данава гурав дахь өдөр нь эргэн иржээ. Гэр нь орхигдсон байгааг хараад тэрээр ихэд гайхаж гэнэ. Тэр ‘Чандана, Чандана!’ гэж дуудсан ч хэн ч хариулсангүй. Тэр байшингийн араар ороод дахиад орилжээ. Чандана хариуд нь, ‘Ааваа би энд байна, арын подвалд байна.’ гэв. Худалдаачин ороод тэр торыг түгжээтэй байгааг харжээ. Төмөр хаалганы торыг нэвт хараад тэр Чанданаг өрөвдөлтэй байдалтай байхыг хараад уйлж, ‘Охинд минь юу болоо вэ? Ямар муу хүн чамд ийм зүйл хийгээ вэ?’ гэж асуужээ. Чандана тайвнаар, ‘Ааваа эхлээд намайг гаргаарай, тэгээд би танд бүхнийг хэлье’ гэв. Худалдаачин түгжээг эвдэж, Чанданаг гаргав. Тэр, ‘Ааваа энэ гурван өдөр би дусал ус ч уусангүй, надад жаахан идэж, уух зүйл өгөөч.’ гэжээ. Худалдаачин байшинг тойрон явсан ч, бүх зүйлс түгжээтэй байлаа. Нэг сав ч байсангүй.” Хөөх. Эхнэр нь үнэхээр зүгээргүй нэгэн байна. “Тэр үхэрт өгөх зориулалттай хатаасан жаахан хивэгтэй сагсыг олж харжээ. Тэр сагсыг авч очоод Чанданагийн урд тавиад, “Охин минь, үүнээс жаахан ид. Би дархан хүн дуудаж, гав гинжийг тань тайлуулъя.’” гэв. Өө Бурхан минь. Хүмүүс. Үнэндээ, үүнд тийм ч гайхмаар зүйл үгүй.

Эрт дээр үед, олон зуун жилийн тэртээ, би нэгэн Их Багш байсан юм, гэхдээ тийм ч нэр алдартай биш, энгийн л нэг Их Багш байсан. Миний эхнэр байсан нэгэн бас намайг байшинд минь түгжээд, өлсгөж хороож байсан. Дэндүү хардсанаасаа болж. Олон эмэгтэй шавь нар ирээд намайг яг л та нар шиг шүтээд байснаас болж хэт хардсан. Азаар, би царайлаг залуу байгаагүй. Хэдийгээр зарим эрчүүд эхнэр нь авшиг хүртэхээр ирсэнд хардаж байсан ч, ийм хэмжээнд бол биш, үгүй байх, тийм үү? За, би мэдээгүй. Мэдэхгүй. Олон удаа, тийм зүйлс гэр бүлд болж байсан. Тэгээд мэдээж, тэнд түгжээг эвдэхэд туслах хэн ч байгаагүй. Тийм зүйл болсон, бид их алслагдмал газар амьдардаг байсан ба яагаад ч юм тэр үед тэнд хэн ч очоогүй. Магадгүй зарим хүмүүс ирээд хаалга түгжээтэй байхыг хараад, Их Багшийг гэртээ алга гэж бодоод, явцгаасан байх.

За, “Эзэн Махавира Свамигийн сүнслэг дадад бясалгалын 12 дахь жил болж байв. Вайшали-д хар шуурганы үеийг өнгөрөөгөөд, Каушамби дахь цэцэрлэгт ирсэн байв. Яг тэр үед, Чампа руу Шатаникууд дайрч, Чампа сүйрч, Дарини хатан хаан өөрийгөө золиосолж, Васумати гүнж боол болох дуудлага худалдаанд орох гэх мэт зүйлс болж байв. Эзэн Махавира Свами, гүн мэдлэг, ойлголтоороо энэ бүхнийг зурвасхан харсан байв. Пауш сарын харанхуй хагасын эхний өдөр тэр бараг л боломжгүй шийдвэр гаргажээ.” Хэзээ гэсэн үг вэ? (12 сараас 1 сар хүртэл.) 12 сараас 1 сар. Өвлийн төгсгөл, үгүй ээ, өвлийн дунд үе. Өвлийн дунд үеийн, нар буцах ч юм уу үе байсан. Баяр, үгүй юу? Баяр биш.

Эзэн Махавира, “‘Би мацгаа тайлах өргөлийг зөвхөн боол болсон гүнжээс л авна.’” Түүнд хэн ч энэ түүхийг яриагүй байхад тэр ингэж зарлажээ. Чанданаг гүнж байсан гэж хэн ч мэдээгүй. Тэр хэлээгүй. Өөрийнхөө бас аюулгүй байдлын төлөө тэгсэн, учир нь түүний эцэг эх нь хөнөөгдөж, улс орон нь алдагдаж, тэр зугтаасан. Тиймээс хэрэв тэр өөрийгөө гүнж гэдгээ хэлсэн бол магадгүй бас алуулах байсан. Тиймээс тэр юу ч хэлдэггүй. Түүний байгаа байдал нь заримдаа язгууртны байдал гаргадаг байсан байх. Гэвч тэр юу ч хэлээгүй.

Одоо үед би жаахан аюулгүй байгаа мэт санагддаг, гэвч энэ хэдэн жил, энэ хэдэн жилээс өмнө, Суприм Мастер ТВ-с өмнө, би дэлхийд ганцаараа байсан, өөрийгөө хэнд ч би Төгс Гэгээрсэн Их Багш энэ тэр гэх юм уу, юу хийдгээ хэлж байгаагүй. Огт хэлж байгаагүй. Аюулгүй байдлын төлөө би олны анхааралд өртөхгүй байх ёстой байсан, тиймээс энэ нь төстэй нөхцөл байдал байх, гэхдээ би бол гүнж байгаагүй. Гадагшаа гарахдаа би заримдаа тэнэг мэт авирлаж, утгагүй зүйл энэ тэр ярьдаг байсан. Тэгээд хэн ч, юу ч таамаглаагүй. Хэрэв хэн нэгэн намайг гадарлаад эхэлбэл, өөр хаа нэгтэй нүүдэг байсан. Орчин үед, жаахан аюулгүй болж байна. Жаахан л аюулгүй.

Тэгээд Эзэн Махавира зөвхөн боол болсон гүнжээс л мацгаа тайлах өргөл барьц авна гэж тунхагладаг. Энэхүү хар салхины улирлаар даяан хийж байхдаа магадгүй Тэр юу ч идээгүй байх. Тиймээс одоо мацгийн дараах анхны хоол нь. Тиймээс Тэр гүнжээр хооллуулахыг хүссэн. Тэр улсад, гүнжид ямар нэг зүйл болж байгааг харах, далдыг харах чадвар Түүнд байсан байх. Тэгээд, “‘Мөн зөвхөн тэр үсээ хуссан байвал,” бүр; өө, тэр үсээ хуссан. Худалдаачны эхнэр түүний үсийг хуссан. Мөн, “‘гар хөл нь гав гинжтэй,’” зөвхөн тийм байвал л. “‘Тэр гурван өдөр огт юу ч идээгүй, байшингийн босгон дээр сууж байгаа, хивэгтэй сагс дэргэд нь хэвтэж байх ба тэр инээмсэглэхийн зэрэгцээ, нулимс цийлгэнүүлсэн.” байна. “‘Ийм нөхцөл бүрэлдээгүй тохиолдолд би дадал бясалгалаа үргэлжлүүлж, мацгаа тайлахгүй гэж шийдлээ.’” Өө, өглөөний цай уух гэж ямар хүн нөхцөл тавина вэ! Мацгаа тайлах гэж. Ийм нөхцөл байдал л үүсээгүй бол Тэр ахин идэж эхлэхгүй.

“Эзэн Махавира Свами Каушамби хотод хаалга, хаалга дамжин бадар барьж яваад дөрвөн сар өнгөрчээ.” Дөрвөн сар гэдэг нь тэр дөрвөн сарын турш юу ч идээгүй гэсэн үг. “Нэг өдөр, Эзэн Махавира Каушамби хотын тэргүүн сайд Сугуптагийн гэрийн гадаа иржээ. Сугуптагийн эхнэр Нанда, Эзэн Паршванагийн чин бишрэлтэн байсан ба огоорсон Шраман нарын зам мөрийг мэддэг нэгэн байв. Махашраман Вардаманыг ирж явааг хараад, Эзэн Махавира гэсэн үг, “гэр рүү нь бадар барихаар ирж явааг хараад ихэд баярлажээ. Тэрээр Прабугаас ариун, огоорлын хоол хүлээн авахыг хүссэн ч Эзэн Махавира эргэж хараад, юу ч авалгүй буцав. Нандагийн урам ихэд хугарчээ. Өөрийнхөө азгүй байдалд харамсан тэрээр, ‘Махашраман Вардаман гэрт минь ирж байхад би Түүнд юу ч өгч чаддаггүй ямар золгүй явдал вэ’ гэв. Нандагийн шивэгчин түүнд ‘Хатагтай та юунд ингэтлээ сэтгэлээр унана вэ? Энэ огоорогч Каушамби дахь бүх огоорогч дээр очоод бадар барьсан ч, нэг ч үр тариа авалгүй, нэг ч үг дугаралгүй зүгээр л буцаад явчихсан.’ гэв.” Зөвхөн түүний байшин ч биш, зочилсон айл болгоноосоо Тэр юу ч аваагүй, учир нь энэ нь Түүний эрж хайж байсан нөхцөл биш. Тэр магадгүй Чандана гүнжийг эрж хайж байсан байх. Тэгээд, “Бид энэ бүхнийг сүүлийн дөрвөн сарын турш харж байна.’” Тэр юу ч идээгүй. Зүгээр л хаалганаас хаалга руу дөрвөн сарын турш явсан ч, өөрт нь өгсөн ямар ч өргөл барьц, ямар ч хоол хүнсийг авдаггүй. Хөөх! Энэ хүн үнэхээр хүчтэй юм. Би тэгж чадах эсэхээ мэдэхгүй.

“Таны энд ч энэ ялгаагүй л байлаа, иймд та юунд ингэтлээ сэтгэлээр унана вэ?’ Шивэгчний үгс Нанданагийн шаналлыг бүр ч нэмэв, ‘Юу! Тэгэхээр Махашраман сүүлийн дөрвөн сар өргөл барьцгүй буцаж байгаа юм уу? Энэ нь Прабу сүүлийн дөрвөн сар мацаг барьсан гэсэн үг, гэтэл би Түүнд үйлчилж чадсангүй. Би ямар азгүй юм бэ!’ Тэр үед, сайд Сугупта ирэв,” нөхөр нь. “Нанда түүнд бүхнийг хэлэв. Сугупта бас санаа зовж эхэлжээ. Шатаник хаан ба Мригавати хатан бас Шраман Махавираг Каушмаби-д хоол ундгүй дөрвөн сарын турш явж байгаа гэсэн мэдээллийг авчээ.” Хөөх! Хоолгүй бол байж болно, гэвч усгүй дөрвөн сар байна гэдэг, Тэр энэ бүх хугацаанд огоорч, ариун, үнэнч, тууштай, сэтгэл шулуудсан байдлаараа олж авсан гайхалтай шидийн хүчээрээ үнэхээр тэтгэгдэж байсан байх. Тиймээс, “Хүн бүр гуниглаж санаа зовниж байв. Захиргаанд байсан гэр бүл Эзэн Махавира Свамигийн Даршан дээр очиж Түүнээс хоолыг нь хүлээн авахыг хүссэн ч Тэр хөдөлдөггүй.” Түүнийг улс орноо орхиод явсны дараа удирдаж байсан гэр бүл эрх мэдэлтэй хэвээр байж. Тэгээд тэд ирээд Түүнээс жаахан юм идээч гэж хүсэхэд Тэр эсэргүүцсэн.

“Эзэн Махавира Свами юу ч идэлгүй таван сар хорин таван хоног өнгөрчээ.” Тэр агааран хоолтон болж. Энэ бас боломжтой. Нэг удаа, би бас тийм байсан. Та нар тэгэх ёстой болбол тэгж чадна. Гэхдээ бүү тэг. Гуйж байна. Би өөрийнхөө агааран хоолтон байсан түүхээ хэдийнээ хэлсэн. Би нэг хийдэд нэгэн ажилчин гэлэнмаа шиг амьдарч, хийдийг цэвэрлэж, хүн бүрд хоол хийж өгч, өдөрт нэг л хооллодог байсан. Тэгтэл хамба лам нь магадгүй тоглож байсан байх, эсвэл түүний бие нь сайнгүй байснаас болж тэр өдөрт зургаан удаа хооллож, харин би нэг л хооллодог байсанд жаахан гэмтэй мэт санагдсанаас ч юм уу болсон байх. Тэр ширээнд байсан бүх хүмүүс, “Чин Хай, өдөрт нэг л иддэг ч, Түүний идэж байгаа хэмжээ нь бараг л өдөрт гурав идсэнээс их.” гэж хэлсэн. Тэгээд л гүйцээ. Тэрнээс хойш би юу ч идэхээ больсон. Тэгээд үргэлжлүүлэн ажилласаар байсан. Надад юунаас ч хоцорч байгаа мэт санагдаагүй. Их инээдтэй. Их инээдтэй, сэтгэлийн хүч тэнхээ тань үргэлж маш хүчтэй. Энэ хувь тавилан байдаг уу эсвэл амьдралын маань туулах ёстой нэгэн хэсэг байдаг уу, гэдгийг би мэдэхгүй. Тиймээс зүгээр л, тэгээд зогсоочихсон. Юу ч идэхгүй. Би хэчнээн удаан ч билээ юу ч уугаагүй. Хүн бүрийн санаа нь зовж, хийдэд ирсэн хүмүүс хараад, хараад л байсан учраас би жаахан ичиж байсан. Тэгээд ахиад идээд эхэлсэн. Амандаа хийсэн эхний хоол, яг л энэ цаасыг ураад идэж байгаа мэт л байсан. Ямар ч амтгүй.

Тэр үед би юу ч идэж уугаагүй, онцгой ямар ч зүйл мэдрээгүй. Зүгээр л тэгээд зогсоочихсон. Яг тэгээд л. Ямар ч бэлтгэлгүй, ямар ч дэмжих бүлэггүй, юу ч үгүй. Юуны ч талаар их мэддэг байгаагүй. Ахиад идэх хүсэл төрөөгүй учраас зүгээр л зогсоосон. Тэгээд би юу ч идээгүй, юу ч уугаагүй ч үргэлжлүүлэн ажилласаар байсан ба энгийн л мэт байсан. Урьдын адил байсан, яг л урьдынх шигээ. Тэгээд хамба лам нь бас үнэхээр санаа зовсон. Тэр, “Чи ямар ч хоол идэхгүй байж ингэж ажиллаад, зүгээр үү?” гэхэд нь би, “Зүгээр.” гэсэн. Би түүнд, “Хүсвэл би идэж болно, харин хүсэхгүй бол идэхгүй.” гэж хэлсэн. Түүнд тэгж хэлсэн. Тэгэхэд тэр гайхсан ч, намайг анзаарсаар байсан, унаад үхчхэж мэднэ гээд, тэгвэл тэр хариуцлага хүлээх ёстой болно. Тиймээс хүмүүс намайг хоол идүүлэх гэж ятгасан. Тэгээд аажмаар би залхаж, “Энэ бүх үймүүлэлт нь хоол идэж, хоол идсэнээсээ болж доромжлуулахаас ч дор юм.” гэж бодсон. Тийнхүү ахиад идэж эхэлсэн, гэвч тэгмээргүй байсан. Гэхдээ эхний хоолоо идсэний дараа... –амт бараг байгаагүй, их ч идээгүй, ба ямар ч амтгүй байсан - тэгээд эхний хоолны дараа физик байдлаар ярихад би яг л тавдугаар давхраас нэгдүгээр давхар хүртэл зөөлхөн унаж байгаа мэт санагдсан. Үнэхээр унаж байгааг мэдэрдэг. Яагаад гэдгийг мэдэхгүй ч үнэхээр тэгж мэдрэгддэг. Хэрхэн тайлбарлахаа мэдэхгүй байна. Би хоол идэхгүй байхдаа яг л үүлэн дээр алхаж байгаа мэт санагдсан. Бие минь хөнгөн, бодол санаа минь эрх чөлөөтэй. Урьдынхаас илүү жаргалтай байсан. Үнэхээр эрх чөлөөтэй санагдсан. Эхлээд би эхний хэдэн өмх хоол идээд л доошоо унаж байгаа мэт санагдсан. Зүгээр л мэдрэмж; тайлбарлах аргагүй. Багадаа таван давхраас тун зөөлнөөр нэг давхар хүртэл хөвж буусан мэт- тэгж л мэдрэгдсэн. Санаандгүй агааран хоолтон болоод идсэн анхны хоол. Та нарын зарим тань агааран хоолтон байх гэж үзсэн бол идсэн анхны хоол тань магадгүй тэгж санагдсан байх, үгүй юу? (Тийм.) Тэгсэн үү? Тийм үү? Тэгвэл яах гэж идсэн юм бэ? Хэрвээ хоолгүй байж чадахаар бол, зүгээр л тэг. Гэхдээ үнэхээр эрүүл хэвээр бол, урьдынх шигээ үргэлжлүүлж чадаж байвал үргэлжлүүлэх хэрэгтэй.

Одоо бол би яагаад идэх ёстой болсноо мэднэ – илүү үйлийн үр тарьж, илүү барилдлага тогтоох гэж - тэгснээр би жижиг сүмд цэвэрлэгч гэлэнмаа байх биш өөр ажил хийх боломжтой. Гэсэн ч, би Их Багш байх энэ тэр талаар юу ч бодоогүй. Нэг л өдөр, бүлэг Африк гаралтай Америкчууд хаалган дээр минь ирээд тогшиж, Чин Их Багшийг хайж байна гэж хэлсэн. Үүний дараа би зугтааж, Германд очсон, Тайваньд (Формосад) очсон. Үгүй Тайваньд (Формоса) эхлээд хаалга тогшсон, Америкчууд дараа нь. Тэд үргэлж л миний араас элдэж хөөж байсан. Тиймээс дараа нь би, “Өө тэгвэл за за.” гэсэн. Гадагш гарч ном айлдаж, хүмүүст тусалсан.

Юу вэ гэхээр, энэ бүлэг Африк гаралтай Америкчууд (дотоод Диваажингийн) Гэрэл (дотоод Диваажингийн) Аялгууны талаар юу ч мэддэггүй байсан. Тэд Африкийн нэг төрлийн сүнслэг уламжлалаа дадуулдаг байсан ба тэд үнэхээр шаргуу дадуулдаг байсан учраас илүү далдыг хардаг болсон. Тэд трансад орж хүмүүст юу болсныг хэлж чаддаг ба тухайн үед болж байгаа асуудлаа шийдвэрлэхийн тулд юу хийх ёстойг нь хэлдэг байсан, бусад хүмүүст. Би түүнийг трансад байхыг нь нэг удаа харсан. Тэр ийм том байсан. Гэтэл түүний нөхөр нь бас ийм хэмжээтэй, түүний гуравны нэг эсвэл дөрөвний нэг, эсвэл бүр тавны нэгд хүрэх л хэмжээтэй, их туранхай, залуу. Гэвч тэр трансад байхдаа, унаж мэдэх ба, тэгэхэд нь тэр түүнийг яг л би энэ цаасыг барьж байгаа мэт өргөж чаддаг. Их инээдтэй. Тэгээд тэр хүмүүст энэ юу вэ, тэр юу вэ гэдгийг өөрөө юу хэлж байгаагаа мэдэхгүй хэлж байсан. Дараа нь тэр сэрээд юу хэлж байснаа санаагүй. Хүмүүс түүн дээр ирээд түүнээс тусламж хүсдэг. Мөн түүнийг хатан хаан гэж өргөмжилсөн байсан. Түүний нэрийг Хатан хаан Азула гэдэг байсан. Жинхэнэ нэр нь биш, Африкийн уламжлалаар бясалган дадуулсных нь дараа түүнд өгөгдсөн нэр нь. Тэгээд зарим үед, тэр шаланд наалдан хэвтэх ёстой байдаг байсан, мөн чулуун дээр, чулууг дэр болгон хэвтэх ёстой байсан. Дэр ч биш л дээ, зөөлөн биш, зөөлөн гадаргуу дээр биш, толгой доороо л чулуу тавина. Юм идэхгүй, юм уухгүй есөн өдөр тэгж байдаг. Мөн тэд бурханаас ямар нэг зүйл гуйхыг хүсвэл заримдаа мацаг барьдаг байсан. Тиймээс есөн өдрийн турш, есөн өдөр, шөнө тэр ямар ч хөдөлгөөнгүй хэвтэх ёстой байсан ба хүмүүс түүнийг тойроод нууцлаг тарни гэх мэтээ уншаад алхаж байсан. Есөн өдрийн дараа тэр эргэж ирээд энэ есөн өдөр харсан ахуй ойлголтоо хэлдэг. Тэгээд үүний дагуу нэг бол хатан хаан, эсвэл гүнж болох юм уу, эсвэл өөр нэг нэр цол авдаг. Тиймээс тэр “Хатан хаан Азула” гэдэг хатны цол авсан. Диваажингаас түүнд тэгж өгсөн.

Ийм хүмүүс над дээр авшиг хүртэхээр ирсэн. Хатан нь манайд ирсэн. Диваажингийн хатан хаан манай ирсэн, энгийн хатан ч биш. Тэр зөвлөлд, итгэл бишрэлийнхээ ахмад зөвлөлд ахуй ойлголтоо хэлэхэд дараа нь тэд түүнийг ямар түвшинд хүрснийг, ямар цол өгөхөө шийддэг. Тэд бүгд мэдэж байдаг учраас тэр худал хэлж чадахгүй. Эдгээр нь ахмадууд нь, тэд хавьгүй илүү хүчирхэг, илүү далдыг хардаг, мэдээж түүнээс илүү телепаттай. Тэгэхээр тэнд худал хэлдэггүй, боломжгүй. Тэгж тэр хатан хаан болсон. Тэгтэл ийм хатан манай хийдэд ирээд, тухайн үед нойл цэвэрлэж байсан даруухан гэлэнмаагаас авшиг өгөхийг гуйсан. Би, “Та энэ газрыг яаж мэдсэн юм бэ?” гэж хэлэхэд тэр, ахуй ойлголтод нь хэлсэн гэсэн. Тэр “Чин Хай” гэдгийг мартаад зөвхөн “Чин” л гэдгийг санаж байсан ч хаягийг нь сайн санаж байсан. Бүлэг дагалдагч нартайгаа ирсэн, бас л хаан, хатан, гүнж энэ тэр байсан, сайн санахгүй байна. Тэгэхэд нь би, “Би та нарыг яаж энэ бүхнийг мэдсэнд итгэхгүй байна. Магадгүй хэн нэгэн та нарт хэлсэн байх.” гэхэд тэр, “Үгүй, хэн ч хэлээгүй.” гэсэн. Зөвхөн дотоод хөтөч нь түүнд энэ хаягаар оч гэж хэлсэн.

Энэ хийд ... энгийн нэг Буддын хийд шиг харагддаггүй. Зүгээр л барилга, урт байгууламжид наалдсан байшингийн нэг хэсэг, нэг л хэсэг нь. Хийд болгосон байсан. Мөн тэр үед байсан их багш нь зөвхөн Америк шавь нартаа л заах гэж тэр хийдийг худалдан авсан байсан. Гурван сар тутамд тэр тэнд очдог байсан. Мөн түүний шавь нарыг би хуруугаараа тоолоход магадгүй 30, 40 байсан, жижиг хийд. Тэд ням гариг бүр ирээд түүнийг сонсож, тэр тэдэнтэй хамт заримдаа даяан хийдэг байсан. Мөн даяан нь магадгүй 20 билүү 20 гаран хүнтэй. Тэгэхээр энэ бол тийм ч алдартай хийд биш. Гаднаасаа хийд шиг харагддаггүй. Энгийн л нэг орон сууц.